Bütçedeki Bozulma Belirginleşti

2017 yılı Haziran ayı bütçe gerçekleşmeleri Maliye Bakanlığı tarafından açıklandı. Ekonomik büyümenin desteklenmesi adına uygulanan genişlemeci maliye politikasına devam edildiğini söyleyebiliriz. Yıllardan beri düşük seyreden bütçe açıkları artmaya devam ediyor. Ekonomik büyüme için mali disiplinden kısmen vazgeçildiğini görüyoruz.

Aşağıda yer alan grafikte görüleceği üzere 2016 yılı Haziran ayında 7,9 milyar TL açık veren bütçe, 2017 yılı Haziran ayında 13,7 milyar TL açık verdi. 2017 yılı Mayıs ayında fazla veren bütçe bu ay açığa dönmüş oldu.

Haziran ayında bütçe gelirleri önceki yılın aynı ayına göre %0,3 oranında azalarak 43,9 milyar TL olurken, bütçe giderleri %11 oranında artarak 57,7 milyar TL’ye yükseldi. Geçen yılın aynı ayına göre bütçe gelirleri bir miktar azalırken, bütçe giderleri arttı.

           

Aşağıda yer alan iki grafikte de 2016 ve 2017 yılının ilk altı aylarının bir karşılaştırması bulunmakta. Ocak – Haziran 2016 döneminde bütçe 1,1 milyar TL fazla vermişken, Ocak – Haziran 2017 döneminde bütçe 25,2 milyar TL açık verdi. 

Ocak – Haziran 2017 döneminde bütçe gelirleri önceki yılın aynı dönemine göre %8,8 oranında artarak yaklaşık 299 milyar TL olurken, bütçe giderleri %18,5 oranında artarak yaklaşık 324 milyar TL’ye yükseldi.

Son açıklanan rakamlar mali disiplindeki bozulmayı daha da belirgin hale getirdi. Aylık bütçe açığı önceki yılın Haziran ayının açığından daha yüksek. Yine aylık olarak bütçe gelirleri azalırken bütçe giderleri artıyor. Önceki yılın ilk altı ayında ise bütçe fazla vermişken bu yıl yaklaşık 25 milyar TL açık vermiş durumda. 2016 yılının ilk altı ayı ile karşılaştırıldığında bütçe giderlerindeki artış, bütçe gelirlerindeki artışın çok daha üzerinde. Uygulanan genişlemeci maliye politikasının bütçe gelirlerini sınırladığını, bütçe giderlerini ise önemli oranlarda artığını belirtebiliriz.

Genişlemeci maliye politikası ekonomik büyümeye yaptığı katkı yadsınamaz. İlk çeyrekte %5 büyüyen Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte de yüksek bir büyüme oranı yakalayacak gibi. Yüksek oranlı büyüme gerçekleşirken bunun vergi gelirlerine çok fazla yansımamış olması dikkat çeken olumsuz bir durum. Büyüme üzerinden kamunun etkisi bariz olduğunu buradan da görüyoruz. Fakat genişlemeci maliye politikasının bir sınırı olduğu (Bu yıl bütçe açığının GSYH’e oranının %2 civarında olacağı belirtiliyor.) uzun süre sürdürülemeyeceği dikkate alınırsa, büyümenin istikrar kazanması için yapısal reformlara ihtiyaç duyulduğu da bir gerçek. Yoksa bir süre sonra düşük büyüme oranları ve kısa vadeli kazanımlar için elimizden kaçan mali disiplinin ortaya çıkaracağı problemler ile karşı karşıya kalabiliriz.

Mali disiplinin önemine dair ilave bilgiler için ilgili yazım okunabilir.