Dolar Her Yerde Yükseliyor Söylemi

Türk Lirasının Dolar karşısındaki değer kayıplarına dönük yapılan bazı açıklamalarda, Doların dünyada güçlendiği o yüzden Türk Lirasının da bu durumdan etkilendiği ifade ediliyor. Türk Lirasındaki değer kaybını üzerimize almama gibi bir eğilim söz konusu. Acaba gerçek böyle mi? Dolar bütün para birimlerine karşı değer kazanıyor mu?

Aşağıda yer alan grafik Amerikan Dolarının yılbaşından buyana belirtilen para birimlerine karşı değerindeki değişimi gösteriyor. Daha eski tarihleri kapsayan bilgi için ilgili yazıma göz atabilirsiniz. Yılbaşından bu yana Dolar sanıldığının aksine belirtilen bütün para birimlerine karşı değer kaybetmiştir. Dolar gelişmiş ülke para birimleri karşısında %2,43, Hindistan Rupisi, Brezilya Reali ve Avustralya Dolarına karşı yaklaşık %5, Güney Kore Wonuna karşı yaklaşık %6,5 ve Rus Rublesine karşı yaklaşık %7,5 oranında değer kaybetmiştir. Evet sayılan bütün para birimleri karşısında Dolar değer kaybetmiştir. 

       Aşağıda yer alan grafikte de Amerikan Dolarının yılbaşında buyana Türk Lirası, Meksika Pezosu, Endonezya Rupiahı, İsrail Şekeli ve Güney Afrika Randına karşı değişimi yer almaktadır. Buna göre Dolar Türk Lirası karşısında %2,9 oranında değer kazanırken, Güney Afrika Randı karşısında neredeyse bir değişim olmamıştır. Dolar, Endonezya Rupiahı karşısında %1,2, İsrail Şekeli karşısında %5,5 ve Meksika Pezosuna karşı da %11,3 oranında değer kaybetmiştir.

Görüldüğü üzere incelenen para birimleri içinde Dolar sadece Türk Lirası karşısında değer kazanmış diğer para birimleri karşısında değer kaybetmiştir.

Son günlerde döviz piyasamız yine hareketlenmiştir. Dolayısıyla son bir haftadaki harekete de bir göz atalım. Dolar gelişmiş ülke para birimlerine karşı %0,5, Hindistan Rupisine karşı %0,2, Avustralya Doları karşısında %1,15 ve Güney Kore Wonuna karşı %1,35 oranında değer kazanmıştır. Dolar, Rus Rublesi karşısında %0,6 ve Brezilya Reali karşısında yaklaşık %1 oranında değer kaybetmiştir.        

             Son bir haftada Dolar, Meksika Pezosu ve Endonezya Rupiahı karşısında yatay seyrederken, İsrail Şekeli karşısında yaklaşık %1, Türk Lirası karşısında yaklaşık %1,5 ve Güney Afrika Randına karşı da yaklaşık %6 oranında değer kazanmıştır. Son bir haftada Dolar en fazla Güney Afrika Randı ve Türk Lirasına karşı değer kazanmıştır.    

Özetle; Doların bütün para birimlerine karşı değer kazandığı söylemi doğru değildir. 2017 yılında belirtilen para birimleri içinde Dolar sadece Türk Lirasına karşı değer kazanmıştır.

Son bir haftaya bakarsak da Dolar karşısında en fazla değer kaybı Güney Afrika Randında yaşanmıştır. Bu yüksek değer kaybının arkasında ülkede yaşanan siyasi kriz vardır. Aynı zamanda Güney Afrika Standart & Poor’s tarafından verilen yatırım yapılabilir notunu da kaybetmiştir. Bazı bakanlar görevden alınmış kabinede değişikliğe gidilmiştir. Aynı zamanda devlet başkanına karşı da istifa çağrıları yapılmaktadır.

Türk Lirasındaki değer kaybının nedenleri nelerdir?

Son bir haftada Güney Afrika Randından sonra Dolar karşısında en fazla değer kaybı Türk Lirasında yaşanmıştır. Türk Lirasındaki değer kaybını üç faktöre bağlayabiliriz.

1.      Beklentilerin üzerinde gerçekleşen enflasyon oranı

Mart ayında yıllık enflasyon %11,3 ile 9 yılın en yüksek oranı olarak açıklanmıştır. Döviz kurlarındaki artışın fiyatlara yansıması sürmektedir. Gıda fiyatlarındaki artış yüksek enflasyonun arkasındaki temel etken olmuştur. Ayrıca yapılan vergi indirimlerine rağmen ev eşyası fiyatlarının artış göstermiş olması da dikkat çekmektedir. Üretici fiyatlarındaki yüksek artış da önümüzdeki aylarda enflasyon görünümünü olumsuz etkilemeye devam edecektir.

2.      Yaklaşan referandum

Referandum tarihi yaklaştıkça belirsizlik piyasaları daha fazla etkilemeye başlamıştır.

3.      Jeopolitik Risk

Suriye İdlib’de son yaşanan insanlık dramı hepimizi derinden üzdüğü gibi, bölgedeki hareketlenmenin artabileceği beklentisini de beraberinde getirmiştir.

Finans piyasalarında öngörü yapmak oldukça zordur. Ancak arkada işleyen matematik de oldukça basittir. Cari açık veren yani tasarruf açığı bulunan dolayısıyla yabancı yatırıma ihtiyaç duyan ülkemizin, riskleri arttığında katlandığı maliyette artmaktadır. Olan biteni akıl ve mantıkla anlamaya çalışmalı, bize bir şey olmaz anlayışı ile sonuç alamadığımızı bundan sonra da alamayacağımızı görebilmeliyiz.